13 Haziran, 2023
Büyükelçi Flake:
Herkese iyi akşamlar, hoş geldiniz. Amerika’nın bağımsızlığını kazanmasının 247. yıldönümünü sizlerle birlikte kutlamak eşim Cheryl ve benim için büyük bir onur. Sayın Vali, 3. Kolordu Komutanı, belediye başkanları, Ekümenik Patrik Cenapları’na bu akşam bizimle oldukları için teşekkür ediyorum. Bağımsızlık Günü’nü bizlerle kutlamak üzere ABD’den gelen aile fertlerimize de şükranlarımı sunuyorum.
Biz nasıl Amerika’nın demokrasi geleneğini el üstünde tutuyorsak, Türkiye de demokrasi geleneğini el üstünde tutuyor. İçinde bulunduğumuz yıl, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun yüzüncü yılı olması dolayısıyla önemli bir kilometre taşı.
Atatürk, modern Cumhuriyeti kurduğunda dünya oldukça farklı bir yerdi. Walt Disney 1923’te kuruldu, Louis Armstrong ilk kaydını o yıl yaptı, o yıl Ford’un yeni modeli T, 725 dolara satılıyordu. Amerika, Ankara’daki ilk Büyükelçiliğini 1927’de bir tren vagonunda açtı. Bu tabii ki yeni hizmet binamızdan oldukça farklı bir yerdi. Geçen yüzyılda birlikte çok şey başardık.
Cumhuriyet’in yüzüncü yılına yaraşır şekilde, dünyanın gözü son zamanlarda, uzun zamandır beklenen, kıran kırana bir karşılaşma için Türkiye’nin üzerinde bulunuyordu. Tabii bu karşılaşmanın tek bir kazananı var. Şampiyonlar Ligi’nin kazananı Manchester City oldu!
Cumhuriyetin 100 yılı, övgüye değer bir başarıdır ve bu, Türk Halkı’nın demokrasiye olan sarsılmaz bağlılığıyla mümkün olmuştur. Türkiye’de seçimlerde ulaşılan yaklaşık yüzde 90 oranındaki katılım, küresel ölçüde diğer ülkelere örnek oluşturmaktadır ve bu oranın, ABD seçimlerinde gördüğümüz ortalama katılımın çok ötesine geçtiğini de sözlerime eklemeliyim. Mitinglere olan muazzam katılımı da hayranlıkla karşılıyorum. Eski bir siyasetçi olarak geniş kalabalıklara duyduğum hayranlık kıskançlık sınırlarını zorluyor. Hatta sırf bugün buradaki kalabalık daha büyük görünsün diye kendi ailemi bile buraya getirdim. Söylemek istediğim şu ki, her Türk vatandaşı ülkesinin demokrasi geleneğiyle övünmelidir.
Ne yazık ki, 2023, Şubat ayında gerçekleşen ve sayısız insanın yaşamını yitirmesine neden olan ve birçok insan üzerinde de derin etkileri bulunan yıkıcı depremlerle hatırlanacaktır. Ancak içinde bulunduğumuz zor zamanlar aynı zamanda Türkiye’nin sahip olduğu en iyi nitelikleri de ortaya çıkardı. Türk halkının ruhu, güçlükler karşısındaki direnci ve dayanma gücü, apaçık ortadadır. Türk halkının bu nitelikleri, Amerika’da da yankı uyandırmaktadır. Depremden birkaç gün sonra iki Amerikan arama ve kurtarma ekibinin dostlarımıza destek sağlamak üzere Türkiye’nin güneydoğusuna ulaşmış olmasından gurur duyuyorum. Amerikalılardan gelen destek öylesine büyüktü ki, Bakan Blinken, Washington’da açılan taziye defterini imzalarken yağan bağışlar ve “geçmiş olsun” mesajları arasından kendisine zorlukla bir yer açabildi.
Tabii, yardım sadece Amerika Birleşik Devletleri’nden gelmedi. Çok fazla sayıda ülke, kurtarma ekibi, ekipman ve erzak gönderdi. Uluslararası toplum, Türkiye’nin dünyada yaşanan doğal afetlerin ardından diğer ülkelere bizzat yardımda bulunmasını unutmadı. Dünya, Türkiye’nin daha önce yaptığı cömert yardımlara olan minnet borcunu böylelikle ödeme fırsatı buldu.
Amerikan halkı da Türk halkına olan minnettarlığını, gösterdiği yoğun sevgiyle ortaya koydu. ABD Hükümeti ve Amerikan özel sektörü, ABD çapında yüz milyonlarca dolar katkı sağlarken Amerika’da yaşayan topluluklar da Türk halkına malzeme ve maddi kaynak bağışında bulunmak üzere bir araya geldi. Ülkemizin deprem sonrası yaptığı yardımlarla gurur duyuyorum. Amerikalıların, ülkenin bir kıyısından diğerine Türk halkıyla dayanışma içinde hareket etmesini büyük bir memnuniyetle karşılıyorum.
Bağımsızlık Günümüzü kutladığımız bugün iftihar ettiğimiz Amerikan ruhu işte bu ruhtur.
Uluslararası toplumdan Türkiye’ye yönelen iyi niyetli yaklaşımlar, Türkiye’nin bazı ülkelerle olan zorlu ilişkilerinde ilerleme kat edilmesini de sağlamıştır. Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ile Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun depremlerin ardından birbirine sarılmaları, kritik öneme sahip iki NATO müttefiki arasındaki ilişkilerin iyileşmesine işaret etmektedir.
Türkiye, kuruluşunun yüzüncü yılını kutlarken Amerika Birleşik Devletleri’nin kritik ortağı ve dünya sahnesinde etkili bir güç olmayı sürdürmektedir. Türkiye’nin Ukrayna’nın egemenliğine verdiği destek, oynadığı küresel rolün bir başka örneğidir. Türkiye dışında başka hiçbir ülke, bu ihtilafı Montrö Sözleşmesi’ni uygulamaya koyarak kontrol altına alamazdı ve başka hiçbir ülke fazlasıyla ihtiyaç duyulan gıdanın küresel pazarlara ulaştırılmasını amaçlayan Karadeniz Tahıl Girişimi’nin kolaylaştırılmasını başarılı bir şekilde sağlayamazdı.
Türk-Amerikan iş birliği, elbette güvenlik konularının çok ötesine geçmektedir. İki ülkenin ticaret hacmi, yıllık 33 milyar doları aştı. Halklarımız arasındaki bağlar büyüyerek artıyor.
Geçtiğimiz yıl bir milyon Amerikalı Türkiye’yi ziyaret etti. Buna, James Bond’a özenip Kapalıçarşı’nın çatısında koşan o gözü pek turist de dahil. Bana söylenene göre yetkililer hala şüphelinin kimliğini tespit etmeye çalışıyor.
Bu yıl 1.8 milyondan fazla Amerikalının Türkiye’yi ziyaret etmesi bekleniyor.
Önümüzdeki yüzyılda da iki ülke arasında devam edecek olan ortaklık beni heyecanlandırıyor. Türkiye, ilk yerli elektrikli otomobiliyle geleceğe güvenle ilerliyor. Nisan ayında Türkiye’nin ilk yerli gözetleme uydusu, Kaliforniya’daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü’nden SpaceX’e ait bir roketle uzaya fırlatıldı.
Bu yılın sonlarında ilk Türk astronotunun ABD’li Axiom Space iş birliğinde, Uluslararası Uzay İstasyonu’na seyahat etmesi bekleniyor. Dolayısıyla gökyüzü sınır tanımaz sözü artık doğru değildir. İşbirliğimiz ve ortaklığımız kelimenin tam anlamıyla göğün epey ötesine, uzaya doğru yol alıyor.
Amerika, geride bıraktığımız 100 yılda Türkiye’yle kurduğu ortaklıktan büyük bir memnuniyet duyuyor. Aramızdaki ortaklığı, daha uzun yıllar sürdürmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz. Türkiye’nin Yüzüncü Yılı Kutlu Olsun! Bağımsızlık Günün Kutlu Olsun Amerika!
