Büyükelçi Satterfield’ın, Türkiye’nin Kültür Varlıklarının Korunmasına ilişkin Mutabakat Zaptı’nın İmzalanmasıyla ilgili Konuşması

19 Ocak 2021
Ankara

Bugün imzaladığımız bu Anlaşma, Türkiye’nin zengin kültür mirasını koruma konusundaki ortak kararlılığımızın bariz bir göstergesidir. Türkiye, her biri gerek Türkiye’ye gerekse dünya tarihine izler bırakmış olan çok sayıda medeniyetin buluşma noktasıdır. Ancak, Türkiye’deki arkeolojik ve tarihi alanlara yönelik tehditlerin de uzun bir geçmişi vardır. Bu tarihin ve kültürün harap edilmesi ya da yok olması ciddi bir tahribata neden olmaktadır. Bu Anlaşmayla, tehlike altında olan alanların yağmalanmaya ve bu alanlardaki paha biçilmez tarihi eserlerin de kaçakçılığa karşı korunması noktasında ilave adımlar atılmaktadır.

Kültürel eser kaçakçılığı, sadece Türkiye’de değil tüm dünyada bir sorundur. Arkeolojik ve tarihi alanların yağmalanması ve tarihi eserlerin ve diğer kültür varlıklarının uluslararası pazarlarda satılması, uluslararası suç ve terör gruplarının gelirlerini artırmalarını sağlamaktadır. Tarih boyunca medeniyetlerin emareleri olan yüzlerce ve binlerce yıllık kültürel miras alanları, salt mali kazanç uğruna hızla tahrip edilmektedir.

Tesis ettiğimiz ortaklık ruhu çerçevesinde, Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye, uluslararası suç gruplarının, bu finansman kaynağına erişim sağlamasını engelleme konusunda kararlıdır. Amerika Birleşik Devletleri, tüm dünyada kültür mirasını koruma vemuhafaza etme ve suç şebekelerinin maddi kaynak sağladığı kültür varlıklarının kaçakçılığını engelleme konusunda sarsılmaz bir kararlılığa sahiptir.

Politikamız nettir: Kültür mirasının hukuk tanımayan bir şekilde tahribi ve kültür varlıklarının kaçakçılığı kabul edilemez hususlardır. Kültür varlıklarıyla ilgili anlaşmaların hedefleri ilk olarak yağmalamayı özendiren girişimlerin azaltılması, ikincisi kültür miraslarını korumaları hususunda ülkelere yardımcı olunması, son olarak da kültürel eserlerin bilimsel, kültürel ve eğitsel amaçlar doğrultusunda mübadelesini teşvik ederek kültürel eserlere yasal erişimi ve dünya mirası konusundaki farkındalığı artırmaktır.

Bugün imzaladığımız bu Anlaşma, Amerika Birleşik Devletleri’yle Türkiye’nin, Türkiye’nin kültür mirasının korunmasını ve bu mirasın önemini idrak edip taşıdığı değeri bilmeleri için gelecek nesillere aktarılmasını sağlama hususundaki ortak taahhüdünü ortaya koymaktadır. Kültür mirası, tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının gurur kaynağıdır. Bu Anlaşmayla, Amerika Birleşik Devletleri, herkesin yararına olacak şekilde, Türkiye’nin kültürel kaynaklarını korumak amacıyla üzerine düşeni yapacaktır.

Bu vesileyle Anlaşma’nın gerçekleşmesini sağlayan birçok kişiye teşekkür etmek istiyorum. En büyük teşekkürü, Sayın Bakan Ersoy ve Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nde görevli çalışma arkadaşları hak ediyor. Ayrıca, Dışişleri Bakanlığı’na ve bu Anlaşma’nın gerçekleşmesi için bizimle yakın işbirliği sergileyen Türk uzmanların hepsine de teşekkür ediyorum.

Washington D.C.’de Dışişleri Bakanlığı Eğitim İşleri Ofisi’nde görevli arkadaşlarımla özellikle Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Marie Royce’a da teşekkür etmek isterim. Müsteşar Royce, bu Anlaşma’yla ilgili kaleme aldığı ifadeleri sizlerle paylaşmamı istedi.

Kültürel eserlerin yağmalanmasıyla ve kaçakçılığıyla mücadele konusunda ABD ve Türkiye arasındaki işbirliğini güçlendiren bu Anlaşma’nın imza töreninde sizlerle beraber olmayı arzu ederdim.

Ne yazık ki, içinde bulunduğumuz küresel koşullar böyle bir seyahat gerçekleştirmeme mani oluyor.

Ancak, bu vesileyle bugün bu önemli adımı atmaları nedeniyle Türkiye’yi ve Amerika Birleşik Devletleri’ni tebrik etmek istiyorum. Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Ersoy’a ve Sayın Ersoy’un, Büyükelçi Satterfield ve ABD Ankara Büyükelçiliği’ndeki ekibiyle ve Washington D.C.’deki Eğitim ve Kültür İşleri Ofisi’nde görevli kültür mirası uzmanlarıyla yakın bir çalışma sergileyen, kendilerini işlerine adamış çalışma arkadaşlarına şükranlarımı sunuyorum. Ayrıca, Avrupa İşleri Ofisi ile Başkan’ın Kültür Varlığı Danışma Komitesi’ne de teşekkür ediyorum.

Bugün imzaladığımız Anlaşma, ABD Hükümeti’nin, Türkiye’den yapılan belgesiz arkeolojik ve etnolojik eserlerin ithalatına kısıtlama getirmesine imkan verecektir. Bu Anlaşmayla, Türkiye’nin kültür mirası korunacak, bu değerli arkeolojik eserlerin kaçakçıların eline geçmesine engel olunacak ve Anlaşma, her iki ülke halkının yararına olacaktır.

Amerika Birleşik Devletleri, kültür varlıklarının kaçakçılığına karşı mücadele etme ve kültür mirasını koruma konularında sarsılmaz bir kararlılığa sahiptir. Dünya çapında birçok ülkeyle benzer kültür varlığı anlaşmaları imzalamış olmanın gururunu yaşıyoruz. Türkiye’nin de, bugün bu küresel mücadeleye katılmasından dolayı memnuniyet duyuyoruz. Türkiye’nin zengin kültür mirasını koruma ve her iki ülkenin halkına yararlı olacak şekilde bu konuda ortaklık tesis etme yönündeki kararlılığınız için sizlere teşekkür ederim.

Teşekkürler,

Marie Royce Eğitim ve Kültür İşleri Müsteşar Yardımcısı

Bakan Sayın Ersoy ile birlikte bu Anlaşma’yı, Amerika Birleşik Devletleri adına imzalıyor olmaktan dolayı büyük bir şeref ve onur duymaktayım.

Büyükelçi David M. Satterfield

_______________________

Fotoğraflar: