Irak, Ekim 2016’da Deaş’den Musul’u geri almaya başladığında, militanların yönetimi boyunca şehir hakkında bilgi veren ünlü bir blog yazarı ‘Mosul Eye’ı takip eden çevrimiçi topluluk, şehrin yeniden inşa edilmesine yardımcı olacak yollar aramaya başladı.
Musul Üniversitesi kütüphanesinin yeniden inşa edilmesine ve yeniden doldurulmasına yardımcı olmak için bir araya geldiler. IŞİD, birkaç yıl önce işgalinin ilk zamanlarında kütüphaneyi yağmaladı. Militanlar, asırlık eserleri de kapsayan 1 milyon adet “dine inanmayan” kitabı, yalnızca ham patlayıcılar yapmak için birkaç kimya ders kitabını saklayarak, düzenli bir şekilde yaktı.
Kütüphane, Ortadoğu’nun en büyük edebi koleksiyonları arasında sıralanan, Irak’ın kültürel mücevherlerinden biriydi. Kütüphanenin kayıp kitaplarının bir çoğunun yeri doldurulamazken, ‘Mosul Eye’ ve okuyucuları, kütüphanenin raflarını doldurarak Musul’un bir öğrenme merkezi olarak kimliğini geri kazanmasına yardımcı olmayı ümit ediyorlar.
Minneapolis’teki Irak-Amerikan Uzlaşma Projesi başkanı Erin Hart, “Uzun vadeli vizyon: Kütüphaneyi tepeden tırnağa yeniden inşa etmek. Ancak kısa vadede amaç, üniversitenin çalışması için yeterli kitabı toplamaktır” dedi. Kütüphaneyi önceden duyan bir Iraklı-Amerikalı üyenin, Bağdat’ı ziyaret ederken çantasında birkaç kitap götürmeyi teklif etmesinin ardından, Erin Hart’ın grubu esinlenerek bir kitap toplama etkinliği düzenlemeye başladı.
James Gulliksen de yardım ediyor. Son sömestrını Embry-Riddle Havacılık Üniversitesi’nde, Musul için kitap toplama etkinliği düzenleyerek geçirdi. Gulliksen, “Bizi arayarak ‘Size vermek istediğim bir kitap kütüphanem var’ diyen insanlar var” dedi. Topluluktaki Irak’ta öğretmenlik yapmış insanlardan her çeşit dilde kitaplar bağışlandı. Gulliksen, Nisan ayının sonuna kadar 6200 kitap topladı.
Gulliksen, “Kitap yakmanın insan yakmaya eşdeğer olduğuna dair eski bir söz var ve Deaş’ın yaptığı tam da bu” dedi.
Mosul Eye’ın arkasındaki blog yazarı, kitap toplama etkinliğiyle ilgili Gulliksen ile temasa geçti. Yazar, “Eğitimi seven sizin gibi birisinden bunun geldiğini duymak benim için büyük bir mutluluk … Musul’un akademik hayatının sizin için önemli olması.” dedi. “Tüm sınırların ötesinde olan dostluğun jesti olarak bir kitap bağışlayan herkese tek tek teşekkür etmek isterim.”
Embry-Riddle’da uluslararası güvenlik eğitimi alan ve bu yıl hukuk fakültesine girecek olan Gulliksen, “İnsanlara okur yazarlık araçları sağlama fikri, ahlaki açıdan uygun olmakla birlikte, bunun da akıllıca olduğunu düşünüyorum, çünkü radikalleşmede azalmalara neden oluyor” dedi.
Gulliksen, “Araştırmalar, radikalleşmenin okuma-yazma bilmemeye, toplumun bozulmasına, sosyal uyum eksikliğine yol açtığını gösteriyor” dedi, ancak kütüphaneler ve eğitim, özellikle gelişmekte olan bölgelerde bu temel unsurları sağlayabilir. Gulliksen, projenin Musul’da yeni bir nesle hayat vereceği ümidini taşıyor.
Hart, kitap bağışının, bir kişinin şiddetli aşırılığa karşı verilen savaşta etkili, somut bir yol olduğu görüşünü taşıyor.
Mosul Eye blog yazarı, 200,000 kitapla kütüphaneyi yeniden açmayı ümit ediyor. Şu ana kadar, Gulliksen’in topladığı 6,200 adet kitap hariç, 10.000 adet kitaba sahip. Irak-Amerika Uzlaşma Projesi, Amerika Birleşik Devletleri’nde ulusal bir kitap toplama merkezi kurmak için onunla birlikte çalışıyor ve uluslararası ortaklıklar ağı, dünya çapında benzer koleksiyonlar oluşturdu.
Orijinal Makale: Rebuilding Mosul University library, one book at a time
