Tüketim zincirinden çocuk işçiliğini çıkartmak

Dünya çocuk nüfusunun %10, yani 152 milyon çocuk, çocuk işçi olarak çalıştırılıyor. Bu çocuk işçilerin yarısı böcek ilaçlamak, maden ocaklarına inmek, karışmış balık ağlarını çözmek için su altına dalmak gibi tehlikeli görevleri yerine getirmek zorunda kalıyorlar.

Bu iç karartıcı istatistik, ABD Dışişleri Bakanlığı’nın 135 ülkede yürüttüğü çocuk işçiliği durumunu inceleme raporundan alınmıştır.

Two boys working at sewing machines (© Jonas Gratzer/LightRocket via Getty Images)
Çoğu zaman çocuklar, vasıfsız ve beceri gerektirmeyen işlerde çalıştırılıyorlar. Ancak yukarıdaki fotoğraftaki erkek çocuklar, gelecekte kendilerine gelir kaynağı sağlamak üzere Hindistan’ın merkezinde dikiş dikmeyi öğreniyorlar.  (© Jonas Gratzer/LightRocket via Getty Images)

 

“Bu tür uygulamalar, sadece insan haklarını ihlal etmekle kalmıyor aynı zamanda piyasa kuralları gereği rekabet etmekte olan diğer şirketler açısından dengesiz bir rekabeti de  beraberinde getiriyor. “İç piyasada iş gücünün istismarını önleyemeyen ülkeler, hem Amerikali işçilerin hem de dünyadaki tüm diğer işçilerin refahını baltalıyorlar,” diye yazıyor raporun önsözünde ABD Çalışma Bakanı Alex Acosta.

Çocuk işçiliğiyle mücadele alanındaki önemli adımlardan biri, çocuk işçiliğinin; tahılların yetiştirildiği tarlalardan ve balık avlayan ticari gemilerden başlayarak tekstil ürünlerin üretildiği küçük taşeron atolyelere kadar uzanan tüketim zincirindeki rolünü tespit edilmesiyle başlar. Çoğu zaman bu zincir, satın aldığı ürünün çocuklar tarafından üretildiğinden bihaber tüketici noktasında son bulmaktadır.

Başkan Trump’ın 2017 Ulusal Ticaret Politikası Gündemi, “verilecek iş ve hizmetin mevcut [ticari] anlaşmalar çerçevesinde sağlanmasının ve zorla çalıştırma sonucunda elde edilen ürünlerin satışı ve ithalatının yasaklanmasının dayatılmasını” içermektedir.

Children sitting on rug under makeshift structure (© Jonas Gratzer/LightRocket/Getty Images)
Okullar istismardan kurtulmak isteyen çocuklar için sığınacak liman olabiliyorlar. (© Jonas Gratzer/LightRocket/Getty Images) 

İki ABD’li grup, küresel tedarik zincirini, hem yukarıdan aşağıya hem de  aşağıdan yukarıya doğru temizleyerek, çocuk işçiliğine son vermeye yönelik çalışmalar yürütmektedirler.

Kaliforniya bazlı ‘Made In A Free World’ (‘Özgür Dünyada Üretilmiştir’) adındaki kar gütmeyen organizasyon, çocuk işçiliği dahil olmak üzere şirketin tedarik zincirindeki zorla çalıştırmanın risklerini ölçen bir bilgisayar programı geliştirmiştir. Bu program, dünyanın dört bir yanındaki çeşitli sanayi alanlarında üretilen ürün ile ilgili (ürünün nasıl üretildiği ve içeriği) ve küresel ticaretin akışına ilişkin bilgileri toplamaktadır. Daha sonra bu bilgiler bir araya getirilerek şirketin risk seviyesinin belirlenmesinde kullanılmaktadır.

Bu tür risk seviye tespiti  şirketlere, ürünlerinin ücretsiz veya çok düşük ücretlerle çalıştırılan çocuk işçiler veya diğer zorla çalıştırılan işçiler tarafından üretilmesinin asgari seviyeye indirilmesi konusunda kararların bilinçli bir şekilde alınmasına yardımcı olmaktadır.

Child peering out from behind rug on loom (© Tom Stoddart/Getty Images)
Hindistan’daki bir fabrikada, küçük bir çocuk,
uluslararasıpazarlar için halı dokumakta.
(© Tom Stoddart/Getty Images)

Bir problemin tespit edilmesi durumunda, “biz şirketleri, söz konusu problemlerin giderilmesi için tedarikçilerle işbirliği yapmaları için teşvik ediyoruz, çünkü değişim yaratmanın yollarınıdan biri budur,” diye konuştu Made In A Free World Şirketinin Analiz Direktörü Adeline Lambert.

Hindistan’ın halı sanayi alanında uzmanlaşan ve kar gütmeyen şirket olan GoodWeave, şirketlerin tedarik zincirlerini, son tüketiciye kadar olan tüm halkaları kapsayacak şekilde takip ediyor. GoodWeave’in denetçileri, ilk tedarikçi fabrikanın kontrat zincirinden çıkartılan taşeronlar tarafından çalıştırılan çocukların bulunduğu toplulukları ziyaret ederek gerekli denetimleri yapmaktadırlar.

“Bir şirket veya marka için, fabrika ile yapılan anlaşma sonrası, kendi tedarik zincirlerinde nelerin olup bittiğini takip etmek gerçekten çok zor,” diyor GoodWeave çalışanı Biko Nagara. “Biz, bu tür durumların ortaya çıkması için çok daha müsait olan uzak bölgelere odaklanıyoruz.”

GoodWeave, çocuk işçiliğinin, eğitime olan kısıtlı erişim ve yetişkinlerin istihdam sorunlarından kaynaklanan daha ziyade toplumsal bir problem olduğunu belirtmektedir. GoodWeave, çocukları okullara kaydetmekte ve iş bulma merkezleri ile iletişime geçerek yetişkinlerin düzenli iş bulmalarına destek çıkmaktadır.

Çocuk İşçiliği ile mücadele alanında faaliyet gösteren Çocuk İşçiliği Koalisyonu çalışanı Reid Maik, şirketlerin tedarik zincirinin denetlenmesi ve çocuk işçiliğinin sonlandırılması için tüketicilerin, şirketler üzerinde etki yaratabiledeğini söylüyor.

“Sevdiğiniz şirketlerle konuşun ve onlara  çocuk işçiliğinin azaltılmasına ilişkin şirket politikalarını sorun,” diyor Reid Maik. “Eğer daha fazla tüketici şirketlere bu tür soruları yöneltirlerse, şirketler de sağlam cevaplar verebilmek için çocuk işçiliğinin azaltılmasına ilişkin daha somut adım atarlar.”